Smjernice za valorizaciju manastira Prečista Krajinska u svrhe kulturnog turizma
Projekat ,,Turistička valorizacija i digitalizacija Manastira Prečista Krajinska” koji je NVO ,,Montemisija“ realizovala sa saradnicima prezentovan je danas. Finansiran je sredstvima Turističke organizacije Bar koja je NVO „Montemisija“ dobila na Javnom pozivu za učešće u postupku raspodjele sredstava za realizaciju projekata valorizacije kulturne baštine, koji se odnose na arheološka istraživanja, konzervatorske i restauratorske radove, rekonstrukciju i promociju kulturnih dobara na teritoriji Opštine Bar za 2024. NVO „Montemisija“ je realizovala projekat.
Manastir Prečista Krajinska u Ostrosu je kulturno dobro Crne Gore od nacionalnog značaja. Takođe, valarizovan je kroz kult Svetog Vladimira, istorijski važan zbog prve crnogorske dinastije, Vojislavljevića. Knez Vladimir, kasnije kralj Vladimir i njegova žena Kosara su sahranjeni tu.
Manastir potiče iz 11. vijeka, kada je bila jedinstvena crkva, koja se dijeli 1054.godine. Tu je bilo sjedište i zetske mitropolije i nadbiskupije katoličke u jednom periodu. Manastir Prečista Krajinska je izuzetno značajan za istoriju, za identitet, za trajanje naše države.
Osim dokumentaciono edukativnog karaktera Projekat je dao i analizu stanja, prijedloge mjera sanacije i uređenja lokaliteta u funkciji turističke valorizacije što je intencija države i strateški cilj održivog razvoja u kulturnoj politici svake razvijene države.
-Danas smo se okupili da realizujemo promociju projekta globalizacije i digitalizacije manastira Prečista Krajinska, koji je realizovala NVO „Montemisija“ sa svojim saradnicima i Paten studijom iz Podgorice, koji rade digitalizaciju ovog kulturnog dobra. Manastir Prečista Krajinska je jedan biser nepokretne kulturne baštine, ne samo Bara nego cijele Crne Gore i šire. Proglašen je kulturnim dobrom 1954. godine, što nam ukazuje na to da i tada je bio prepoznat značaj i važnost ovog objekta. Status kulturnog dobra nacionalnog značaja po našoj zakonskoj legistativi postoje kulturno-dobro lokalnog značaja, nacionalnog značaja i međunarodnog značaja, kazala je ispred NVO „Montemisija“ Magdalena Radunović.
Osim dokumentaciono edukativnog karaktera Projekat je dao i analizu stanja, prijedloge mjera sanacije i uređenja lokaliteta u funkciji turističke valorizacije što je intencija države i strateški cilj održivog razvoja u kulturnoj politici svake razvijene države. Vrijednost projekta je i 3D digitalni prikaz, digitalizacija ovog objekta, što je sutra velika pomoć pri budućoj sanaciji, da li konzervaciji, ili restauraciji.
Kulturno-istorijske vrijednosti manastira Prečista Krajinska istakla je dr Anastazija Miranović, istoričarka umjetnosti, a o digitalizaciji je govorio Bojan Boljević, građanski inženjer, koji inače radi digitalizaciju o kulturnom objektu.
-Jako je bitno da se ukaže na identitetski značaj ovog spomenika, odnosno ovog kulturnog dobra i smatram da bi opština Bar, sa Turističkom organizacijom Bar, mogla da napravi jednu kampanju koja bi podstakla širu svijest, kolektivnu svijest o značaju ovog spomenika i jednostavno da se on u neko skorije vrijeme, makar parcijalno, počne sanirati i privoditi nekoj namiri koja bi naravno trebala da bude u svrhu kulturnog turizma. To je ogroman turistički potencijal. Kroz ovaj projekat smo dali i smjernice za turističko opremanje. Iako lokalitet nije saniran, opština Bar bi morala sa lokalnom zajednicom da na godišnjem nivou odvaja neki novčani iznos, da neko vodi računa o tom kulturnom dobrom. Sami lokalici ne shvataju značaja i benefite koje mogu da pristeknu od njihovog uključivanja u ovo kulturno dobro koje je poželjno turistički valorizovati, kazala je Miranović.
Prema riječima Miranović, pored samog manastira postojao i dvor, Vladimira i Kosare, i čuveni Kosarin bunar, koji je takođe, zaštićen kao materijalno kulturno dobro. Sve je vezano za Ljetopis popa Dukljanina, prvi pisani trag, prva istorija, i knjiženo stvaralaštvo na staroslovenskom, to je materijalni dokaz.
-Jako lijepa, sadržajno bogata i zanimljiva priča koja može da se valorizuje upravo u svrhe kulturnog turizma, zaključila je Miranović.
Bojan Boljević, građevinski inženjer „Paten Studio“, koji je radio digitalizaciju ovog projekta objasnio je način na koji je napravljen online model manastira Prečista Krajinska. Zainteresovani preko QR kod-a će moći da skeniraju i pristupe ovom 3D modelu i vide manastir iz različitih uglova, perspektiva da se informišu o njegovoj istoriji i značaju.
PR Turističke organizacije Bar Jovana Nenezić, istakla je da je digitalizacija manastira Prečista Krajinska samo prvi korak ka valorizaciji ovog kulturnog dobra.
„TO Bar odvaja deset posto od ukupnih prihoda boravišne takse za projekte valorizacije kulturne baštine. Konkretno, ovim javnim pozivom je u tu svrhu opredijeljeno 70.000 eura, a nagrađena su tri projekta. Jedan od njih je ,,Turistička valorizacija i digitalizacija Manastira Prečista Krajinska” . Danas smo imali priliku da čujemo podatke o značaju ovog kulturnog lokaliteta. Vjerujemo da će se i u daljem radu NVO „Montemisija“, druge nevladine organizacije, institucije, posvetiti valorizacije ovog kulturnog dobra značajnog za identitet, istoriju i baštinu Crne Gore“, kazala je, između ostalog, Nenezić.