Biolozi: Velika plaža potencijalna pustinja- turistička infrastruktura narušava ekosistem

Naučnici i nevladin sektor upozoravaju da infrastrukturno opremanje Velike plaže u turističke svrhe, u suprotnosti sa prirodom, narušavanjem ekosistema ovog područja,  prijetnja su da se najatraktivniji potencijali Crne Grne, u Ulcinju, pretvore u pustinju. Iz nevladinog sektora upozoravaju da je minut do 12 da donosioci odluka o valorizaciji prirodnih resursa čuju i uvaže glas struke.

Urbanizacija, nekontrolisana gradnja infrastrukture i objekata, prenamjena prostora kao i veoma izraženo deponovanje otpada, stvaranje divljih deponija ozbiljno ugrožavaju prostor koji se danas karakteriše „nacionalnim blagom“ Crne Gore. Međutim, ukoliko se taj trend nastavi buduće generacije, tvrde iz nevladinog sektora, neće imati prilike da uživaju u dragulju crnogorskog turizma i upozoravaju da se spriječi nekontrolisano probijanje prolaza i parkiranje vozila na dinama, te da se pojas dina zaštiti.

Biolozi ukazuju na problematično širenje invazivnih biljnih i životinjskih vrsta, a sa druge strane zarastanje zeljastih staništa usled smanjenog inteziteta stočarstva i ne održavanja livada i pašnjaka. Takođe, je prisutno i dreniranje močvara i drugih manjih vodnih površina, zatrpavanje kanala  što se negativno odražava  na biodiverzitet.

Problemi su evidentni, struka je ukazala na posledice, a koje su preporuke i smjernice da se sačuva dragulj koji je priroda darivala Crnoj Gori u najjužnijoj primorskoj opštini, za Primorski portal objašnjava  dr Bogić Gligorović biolog.

-Potrebno je smisleno i stručno upravljanje ovim prostorom, formiranje gradskih službi, agenciji za zaštitu prirode je potrebna pomoć ma koliko da se trudi, zatim ministarstvu prostornog planiranja, urbanizma i ekologije. Na loklanom nivou potrebno je proširiti kapacitete u ljudstvu, ali za sada  sredstva su ograničena. Potrebno je oformiti stručne timove, sprovesti istraživanja, evidentirati crne tačke, raditi konsultacije i sprovesti aktivnosti na upoznavanju loklane zajednice sa značajem očuvanja prostora, kazao je dr Bogić Gligorović biolog ističući da je neophodno sprovesti obilježavanje tih područja.

-Sistemski promjeniti koncept i pristup turizmu na ovom području. Ukloniti otpad, ojačati kapacitete i mogućnosti od lokalnih preduzeća do nacionalnih institucija. Takođe, uključiti struku da se sprovode  neopodne konzervacione aktivnosti koje zahtjevaju istraživanja, raditi na  zaštiti biodiverziteta, na obnovi ugroženih  vrsta, a u kontinuitetu podizati svijest građana, korisnika koji su zakupci plaža da je neophodno očuvanje biodiverziteta, istakao je dr Gligorović.

-Dugoročno veći je benefit od očuvanih plaža nego od potencijalne pustinje koja će nastati ako se ovakvim trendom uništavanja nastavi, ukazao je dr Gligorović uz podsjećanje da je struka uočila da se narušava  biodiverzitet Velike plaže i zaleđa od pojave masovnog turizma, poslednjih deceniju i po.

-Postavljanje ležaljki na plažama koje su zauzele prostor, formiranje parkinga i veliki broj automobila zahtjevali su određenu infrastrukturu, ali je ista ugrozila ekosisteme koji tu postoje, a neke je u potpunosti devastirala. Igradnja velikog broja objekata i prateće infrastrukture ugrožava šume u zaleđu plaže koje inače sprečavaju eroziju, kao i dine. Podizanje svijesti o značaju biodiverziteta na Velikoj plaži, zaleđu, Adi Bojani i njegovo očuvanje, upoznavanje javnosti sa stanjem na terenu, primjena preporuka struke su imperativni, kaže sagovornik Primorskog portala.

U okviru projekta „DuneGuard: Očuvanje i zaštita pješčanih dina na Velikoj plaži“ održana je radionica  na terenu za novinare koji su sa nevladinim aktivistima biolozima obišli više lokaliteta na Velikoj plaži i Adi Bojani.  Obilazak je organizovala NVO Društvo Dr Martin Schneider-Jacoby Assoc.-MSJA.

Zanimljiv je podatak da na ovom lokalitetu raste  oko 1200 biljnih vrsta, od kojih su neke endemske, i živi preko 1000 životinjskih vrsta.  

Projekat „DuneGuard: Očuvanje i zaštita pješčanih dina na Velikoj plaži“ koji realizuje Društvo Dr Martin Schneider-Jacoby Assoc.-MSJA podržan je kroz projekat „Osnaživanje učešća civilnog društva u oblasti životne sredine u procesu pristupanja EU (4E)“. Projekat sprovodi NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP), u partnerstvu sa NVO Sjeverna zemlja, NVO Društvo mladih ekologa Nikšić i NVO Green Home. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija.

Različiti tipovi staništa na području velike plaže i njenog zaleđa čine jedinstvenu ekosistemsku cjelinu koja zbog svojih raznovrsnih tipova staništa i bogatog taksonomskog diverziteta, izuzetno je značajno za  očuvanje, istraživanje i zaštitu.

-Velik i značajan uticaj ima kada je u pitanju ublaženje klimatskih promjena. Močvare nam nikad nisu bili važnije nego danas jer  ublažavaju klimatske promjene u ovom području. A vi znate da je Mediteran prva linija „odbrane“ i da se ovdje najprije osjete klimatske promjene. Važno je da se svi uključimo i prepoznamo vrijednosti naše prirode, radimo sa njom, a ne protiv nje, kazala je direktorica MSJA – Dr. Martin Schneider-Jacoby Association, Zenepa Lika, jedna od najpoznatijih boraca za očuvanje životne sredine u Crnoj Gori .

Nevladini aktivisti pozvali su nadležne u Javnom preduzeću za upravljanje morskim dobrom da adekvatno brinu o kompletnom zaleđu Velike plaže