Dan borbe protiv side: U Crnoj Gori inficirano 425 osoba
HIV pozitivna osoba može imati kvalitetan i dug život, kaže Marija Mijović iz NVO “Juventas”…
Podaci iz registra za HIV/AIDS pokazali su da je u Crnoj Gori, od početka epidemije 1989. do kraja 2023. godine, registrovano 425 osoba inficiranih tom bolešću. Novoinficiranih, tokom tekuće godine, registrovano je 31, od čega nešto manje od petine ima HIV infekciju odranije.
To je, povodom Svjetskog dana borbe protiv side koji se obilježava danas, saopštio Institut za javno zdravlje Crne Gore (IJZCG).
Specijalista socijalne medicine Instituta za javno zdravlje (IJZ) Aleksandra Marjanović kazala je “Vijestima” da je AIDS “sindrom stečenog gubitka imuniteta, kao i da je uzrokovana virusom imunodeficijencije”.
“Ova infekcija prenosi se nezaštićenim seksualnim kontaktom sa HIV pozitivnom osobom (analnim, vaginalnim i oralnim seksualnim odnosom). Najveći rizik za prenos je nezaštićeni analni seksualni odnos. Rizik za prenos virusa tokom oralnog odnosa je manji nego kod nezaštićenog analnog ili vaginalnog seksualnog odnosa, ali ipak postoji. Dokumentovano je nekoliko slučajeva prenošenja HIV-a tokom pružanja oralnog seksualnog odnosa HIV pozitivnoj osobi”, rekla je.
Prenosi se i putem krvi
Prema njenim riječima, osim seksualnog kontakta, bolest AIDS prenosi se i putem krvi ili krvnih produkata.
“Infekcija je moguća ukoliko se koristi zajednički pribor (igla i špric) za ubrizgavanje droge. HIV se, takođe, može prenijeti prilikom transfuzije krvi i krvnih produkata, presađivanjem organa i vještačkom oplodnjom, ali je taj rizik sveden na minimum zbog testiranja davaoca krvi, plazme, organa i sperme”, kazala je Marjanović.
Naglasila je da je 46 odsto osoba inficiranih HIV-om “u momentu njegovog otkrivanja, bilo u stadijumu AIDS-a”.
“…A, njih 211 je bilo ili u asimptomatskoj fazi ili u simptomatskoj non-AIDS fazi HIV infekcije. U istom periodu 69 osoba je umrlo od AIDS-a”, rekla je.
Kako je kazala, liječenje ove bolesti podrazumijeva upotrebu antiretrovirusne terapije koja, tvrdi Marjanović, sprečava razmnožavanje virusa.
“Ova terapija se koristi svakodnevno, doživotno i veoma je važna pravilna posvećenost terapiji (adherenca i komplijansa). Posvećenost se ogleda u privrženosti i ispravnoj upotrebi terapija kako je propisana. Što je veća privrženosti i posvećenost terapiji to su efekti terapije bolji”, rekla je.
Naglasila je da je na kraju prethodne godine na antiretrovirusnoj terapiji (ART) bilo 275 osoba (svi iznad 15 godina starosti).
“Broj virusnih kopija manji od 200 u mililitara krvi (suprimiran viral load) je dostignut kod 96 procenata osoba koje su na terapiji. Terapijski protokol koji se koristi u Crnoj Gori u skladu je sa preporukama koje izdaje ‘European AIDS Clinical Society’ (EACS) i u našoj zemlji su dostupne pojedine fiksne kombinacije antiretrovirusnih ljekova. Takođe, u skladu sa preporukama, krajem 2015. godine započelo se sa tzv. ‘treat all’ praksom koja podrazumijeva da broj CD4 limfocita više ne predstavlja kriterijum za uvođenje terapije, već se liječenje preporučuje svim HIV inficiranim osobama”, kazala je Marjanović, dodajući da “osoba koja koristi terapiju na pravi način ne može da prenese virus na svog seksualnog partnera”.
Razlika između HIV-a i AIDS-a
Zamjenica koordinatorke u nevladinoj organizaciji (NVO) Juventas Marija Mijović naglasila je da je važno praviti razliku između termina HIV i AIDS.
“HIV je virus humane imunodeficijencije, i jednom kada saznamo svoj status, ukoliko je pozitivan, uključimo se u liječenje, pratimo savjete ljekara, možemo imati kvalitetan i dug život, isto kao neko ko u sebi nema ovaj virus. Kada govorimo o AIDS-u ili sidi, govorimo o sindromu stečene imunodeficijencije, i ona predstavlja posljednji stadijum infekcije virusom HIV-a”, rekla je Mijović.
Napominje da je važno znati da neće svaka osoba koja je inficirana virusom HIV-a razviti AIDS.
“Ukoliko se pravovremeno uključi u liječenje, osoba koja ima HIV nikada neće doći u stadijum AIDS-a. Neliječena infekcija HIV virusom dovodi, nakon određenog broja godina, do pojave sindroma AIDS-a”, kazala je Mijović, i dodala da se samo testiranjem može otkriti status inficiranosti.
Prema njenim riječima, osobe koje žive sa HIV-om diskriminisane su “u najvećoj mjeri zbog opšte javnosti i nerazumijevanja same infekcije”.
“Mitovi i zablude o HIV-u i AIDS-u su ti koji pojačavaju strah, kao i nedostatak informacija o prenosu same infekcije, i činjenice da je ovo nažalost i dalje neizlječiva infekcija. Takođe, jedan od uzroka postojanja stigme i diskriminacije je i nedovoljno medijsko izvještavanje o ovoj infekciji”, rekla je.
Mišljenja je da se “ovom pitanju posvećuje pažnja isključivo kada je Evropska nedjelja testiranja i kada se obilježava Dan borbe protiv HIV/AIDS-a”.
“I da je potrebno da ova tema bude dostupnija i da se o njoj više govori. Takođe, moramo informisati javnost o dostupnosti testiranja i isticati servis testiranja u zajednici. Testiranje u zajednici je testiranje na infekcije koje se obavlja u okviru zajednica koje su u povećanom riziku, sa ciljem približavanja ove usluge osobama iz zajednica. NVO Juventas je u skladu sa time i ove godine u svom Drop in centru, u saradnji sa Institutom za javnom zdravlje i savjetovalištem za dobrovoljno i povjerljivo savjetovanje i testiranje, organizovao testiranje na HIV, hepatitise B i C i sifilis”, zaključuje Mijović.
