Kako depolitizovati bezbjednosni sektor?
Uvođenje vetinga jedino pravo rešenje, gdje bi svi zaposleni u sektoru bezbjednosti bili podvrgnuti reviziji u pogledu kvalifikacija, radnih učinaka i stečene imovine.
Sudeći po poslednjim prepucavanjima između Pokreta Evropa sad i Demokrata o izboru čelnika Uprave policije i Agencije za nacionalnu bezbjednost, izgleda da ćemo ipak još pričekati da dođe vrijeme u kojem politika neće mutiti bezbjednosne vode. Iako smo mogli u više prilika da čujemo kako partije koje čine aktuelnu vlast obećavaju potpunu depolitizaciju bezbjednosnog sektora.
Predsjednik Internacionalne policijske organizacije (IPO CG), Ivan Pekić, inače doktorand bezbjednosti i međunarodni stručnjak za nacionalnu bezbjednost,
smatra da su učestale političke promjene i te kako doprinijele lošem stanju u bezbjednosnom sektoru.
– Evidentno je da su političke partije u Crnoj Gori shvatile značaj i važnost sektora bezbjednosti, i od tog momenta kreće borba za podjelom izuzetno važnih funkcija, poput direktora Uprave policije Crne Gore i direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost. Nakon smjene vlasti 2020. godine nastupaju promjene u organizaciji rukovođenja sektorom bezbjednosti, pa se tako Uprava policije, koja je bila izdvojeni organ, vraća pod okrilje MUP-a. U Agenciji za nacionalnu bezbjednost počinju da rade i rukovode lica koja nisu mogla proći bezbjednosne provjere i koja su u prošlosti imala krivična djela. Prokopavanje tunela u srcu Podgorice pokazalo je nesposobnost rukovođenja i Upravom policije i Agencijom za nacionalnu bezbjednost, tačnije njenom kontraobavještajnom zaštitom. Sve to zajedno počinje da urušava kompletan obavještajno-bezbjednosni sistem Crne Gore – kaže Pekić.
Politički subjekti u 43. Vladi, navodi on dalje, kreću u nezakonita smjenjivanja kadrova, što je potvrdio i Upravni sud svojim presudama.
– Sve učestalija hapšenja lica koja su se nalazila na visokim pozicijama u Upravi policije Crne Gore i Agenciji za nacionalnu bezbjednost, uz poštovanje pretpostavke nevinosti, šalju sliku da je sistem bezbjednosti zreo za kompletnu reorganizaciju i depolitizaciju, kako bi mogao da odgovori na savremene bezbjednosne izazove i prijetnje kakvi su teški organizovani kriminal i visoka korupcija. Ono što bi dalo rezultat jeste postavljanje profesionalaca sa dugogodišnjim iskustvom na čelo bezbjednosnih institucija, koji nemaju dodirnih tačaka sa organizovanim kriminalnim grupama, krivičnim djelima, upitnim bogatstvima i stilom života koji ne odgovara njihovim primanjima. Ovo su samo neke od smjernica koje bi trebala da ispoštuje nova vlada ako želi da zatvori poglavlja 23 i 24.
Prema njegovim riječima, na nedavnom zasijedanju Skupštine Crne Gore mogla su se čuti i vidjeti neumjesna prepucavanja između političkih subjekata koji su do juče činili vlast i članova nove vlade.
– Međusobne optužbe na račun rukovođenja sektorom bezbjednosti su nam pokazale da su neiskustvo i neznanje produbili postojeće probleme, koji i te kako opterećuju ovaj sektor. Ozbiljne optužbe oko posjedovanja kriptovanih telefona i Sky prepiski, zatim prepucavanja između političara da su povezani sa određenim kriminalnim licima i organizacijama, to su jasni signali da je politička scena kontaminirana. Nakon svih onih optužbi između političara koje smo mogli čuti, a vezanih za funkcionisanje sistema bezbjednosti, možemo zaključiti da je uvođenje vetinga jedino pravo rešenje, gdje bi svi zaposleni u sektoru bezbjednosti bili podvrgnuti reviziji u pogledu kvalifikacija, radnih učinaka i stečene imovine. Samo ovim načinom uvođenja lustracije možemo doći do dobrih rezultata u borbi protiv organizovanog kriminala i visoke korupcije, koji i te kako opterećuje crnogorsko društvo.
