Starobarskoj pijaci domaćim proizvodima vratiti staru slavu
Po ugledu na nacionalni projekat „Kupujmo domaće“, predlog je bio da Opština Bar donese odluku o sprovođenju projekta „Kupujmo barsko“, koji bi imao lokalni karakter i podstakao bi lokalne poljoprivrednike da proizvode veće količine zdrave domaće hrane. Lokalni potrošači bi tako dobili priliku da kupuju direktno od proizvođača i budu sigurni u porijeklo i kvalitet proizvoda – kaže Ćazim Alković.
Mediteranski način ishrane, koji obiluje šarenilom raznog voća i povrća, uz maslinovo ulje i druge lokalne proizvode, predstavlja osnov zdravlja i dugovječnosti. Zdrava domaća hrana proizvedena na malim porodičnim poljoprivrednim gazdinstvima postaje sve popularnija u cijelom svijetu i svakim danom se sve više traži.
Predsjednik Društva maslinara Bar Ćazim Alković, objašnjava da se opština Bar geografskim položajem prostire na dvije obale, morsku i jezersku, te da pored turizma ima značajne potencijale za razvoj poljoprivrede. Mnogobrojno stanovništvo sa seoskog područja Bara, posebno Crmnice, Mrkojevića i Krajine, se bavi poljoprivredom na porodičnim gazdinstvima. Uzimajući u obzir još uvijek čistu zemlju i vodu, čist vazduh, te tradiocionalni način bavljenja poljoprivredom, može se reći da se u Baru proizvodi zdrava ekološka domaća hrana.
– Kako bi se hrana proizvedena u povoljnim ekološkim uslovima na porodičnim gazdinstvima na području Bara izdvojila od hrane koja pristiže iz legalnog, ali i ilegalnog uvoza, potrebno je lokalnim proizvođačima pomoći da što lakše dođu direktno do kupaca, koji su u novije vrijeme okrenuti domaćim proizvodima i preferiraju domaće proizvode. Mnogobrojna domaćinstava koja proizvode hranu za sopstvene potrebe rado bi višak proizvodnje stavili na tržište po povoljnim uslovima – kaže Alković.
On dodaje da po ugledu na nacionalni projekat „Kupujmo domaće“, predlog je bio da Opština Bar donese odluku o sprovođenju projekta „Kupujmo barsko“, koji bi imao lokalni karakter i koji bi podstakao lokalne poljoprivredne proizvođače da proizvode veće količine zdrave domaće hrane.
– Ovim projektom bi lokalni potrošači dobili priliku da kupuju direktno od proizvođača i budu sigurni u porijeklo i kvalitet proizvoda – kaže Alković.
Prema njegovim riječima, za realizaciju ovog projekta neophodno je obezbijediti izdvajanje lokalnih proizvoda i njihovo jasno prepoznavanje.
– Za tu svrhu je neophodno uspostaviti organizaciju sa jasnim pravilima funkcionisanja, a posebno potpunom kontrolom porijekla i kvaliteta proizvoda. Sistem mora biti takav da je potrošač u svakom trenutku siguran da je proizvod koji kupuje proizveden u Baru, i da je njegov kvalitet kontrolisan. Koncept konrolisane prodaje lokalnih proizvoda, te funkcionisanje organizacije proizvođača se može vidjeti u okruženju, a posebno u nama susjednoj Italiji. Zanimljivo je da je njihov sistem kontrole baziran na principima interne kontrole, odnosno da se proizvođači međusobno kontrolišu. Proizvođačima u Italiji su lokalne vlasti pomogle da brendiraju koncept prodaje lokalnih proizvoda, pa tako svi imaju iste suncobrane, a prodavci iste majice i kapice kako bi ih potrošači lako prepoznali – ističe on.
Kako bi Bar bio predvodnik kontrolisane prodaje domaćih proizvoda, i kako bi bio prvi u Crnoj Gori, Opštini Bar je predloženo da starobarska pijaca bude pretvorena u pijacu gdje bi se prodavali isključivo lokalni proizvodi.
– Starobarska pijaca je bila regionalno poznata po izvrsnim domaćim proizvodima i ovim projektom bi joj se mogla vratiti stara slava. Stari Bar u novije vrijeme svakodnevno posjećuje veliki broj turista i pijaca lokalnih proizvoda bi bila izvanredna dopuna turističke ponude Bara. Pijaca je mjesto gdje se po sadržaju ponude može vidjeti i način života jednog kraja, a turisti to jako dobro znaju i uvijek su zainteresovani za posjetu i degustaciju lokalnih proizvoda.
– Po uzoru na gradove iz regiona, posebno Dubrovnika koji u srcu Starog grada na Gundulića poljani ima pijacu lokalnih proizvoda, a koja je pored lokalnog stanovništva prepuna turista, Opštini Bar je predloženo da u centru grada, na trgu Vladimira i Kosare, tokom sezone bude uspostavljena pijaca isključivo lokalnih proizvoda. U Dubrovniku se u prijepodnevnim časovima na štandovima prodaju lokalni proizvodi, popodne se štandovi demontiraju, prostor detaljno čisti i vlasnici okolnih restorana postavljaju restoranske stolove. Praksa iz Dubrovnika bi lako mogla biti primijenjena i u Baru. Nakon prodaje lokalnih proizvoda štandovi bi mogli biti demontirani i prostor trga oslobođen za šetnju i druženje. Bar ima priliku da prvi u Crnoj Gori primjeni ovaj koncept koji bi sigurno prihvatili i drugi crnogorski gradovi koji imaju svoju poljoprivrednu proizvodnju, a posebno oni na primorju koje posjećuje veliki broj turista. Za realizaciju ovog projekta su, pored dobre volje i želje da Bar bude bolji i bogatiji, potrebna minimalna finansijska sredstva, a korist bi bila višestruka – kaže Alković.
Korist višestruka
– Korist od ideje, odnosno predloga Opštini Bar, bila bi višestruka. Konceptom prodaje lokalnih proizvoda stimulisali bi se poljoprivredni proizvođači da povećaju obim proizvodnje, poljopivrednici bi bili zaštićeni od nelojalne konkurencije uvoznih proizvoda, potrošači bi dobili priliku da direktno od proizvođača kupe zdrave domaće proizvode, turisti bi imali priliku da vide svo bogatstvo i šarenilo ponude Bara i okoline. To ne bi bila obična pijaca, već mjesto gdje bi se osjetio duh grada i mjesto susreta prijatelja. Pored predloženih lokacija za pijace lokalnih proizvoda, kako ih evropljani zovu „Farmer’s market“, tokom turističke sezone bi bilo neophodno bar po jedan štand za lokalne proizvode postaviti uz barske plaže Utjeha, Veliki Pijesak, Šušanjska plaža, Sutomore i Čanj, čime bi se obogatila turistička ponuda i dala prilika barskim poljoprivrednicima da plasiraju svoje proizvode, dok Opština Bar ne bi imala troškove za tako nešto – kaže Alković.
