Tragom tekstova iz starih novina: Ko gospodari barskom Marinom?

Opština Bar je ’90-tih godina donijela odluku da gradsku Marinu pripoji „Prekookeanskoj plovidbi”, uprkos činjenici da imovinski odnosi tada, kao uostalom i danas, nisu bili riješeni, što je bilo preduslov svega, i bez čijeg prethodnog rešenja se nije moglo ući u bilo koji projekat privatizacije.

Tekst napisan 2006. godine

– Ne može se privatizovati tuđa imovina – kaže naš sagovornik, direktor Marine mr Rade Puco Perović, koji i danas čuva pečate i dio dokumentacije.

Na  njegova obraćanja nadležnim niko do danas zvanično nije odgovorio. Dok se traga za pravdom, Marinom svo vrijeme upravljaju i neosnovano gospodare ljudi iz „Prekookeanske”, danas „Barske plovidbe”.

Prema riječima Perovića, Marinu je „Prekookeanskoj plovidbi” poklonila Opština Bar 1990. godine. Taj ugovor potpisao je tadašnji predsjednik Opštine, iako, kako objašnjava Perović, nije imao ovlašćenja za takvo potpisivanje.

Tolike godine koje ne daju odgovore na mnoga postavljena pitanja u vezi sa Marinom, u gradu pod Rumijom odlična su podloga za ispredanja raznih priča. Možda im, naravno, i nema osnova, ali su nadležni u svakom slučaju imali dovoljno vremena da reaguju. Tim prije što su pred sobom, tvrdi Perović, imali sve što je neophodno da se provjeri štetnost ovog ugovora i protivzakonito raspolaganje navedenom imovinom.

– U avgustu ’99. godine obratio sam se opštinskom javnom tužiocu i naglasio da nisam protiv dalje gradnje Marine, ali i da su tačno utvrđeni vlasnički odnosi u izgrađenim objektima i pravima po osnovu formiranja Marine kao centra u Crnoj Gori za dalji razvoj nautičkog turizma. Ukazao sam da niko nema pravo da potpiše ugovor koji je štetan za građane Bara, a koristan samo za jedan kolektiv ili pojedince. Prostorom mnogo vrijednim, iako je to uglavnom državni kapital, raspolaže se na protivzakonit način, tako što se isti ustupa. Tadašnjem tužiocu sam doslovce napisao da, ukoliko ne preduzme zakonom predviđene mjere, smatraću ga saučesnikom u protivzakonitom raspolaganju ovom imovinom – kaže Perović.

Prema njegovom mišljenju, dužnost tužioca je da štiti državnu imovinu od svih onih koji na nju atakuju, pa se ovih dana ponovo obratio Osnovnom tužilaštvu u Baru, ali ovog puta Zoranu Radoviću, naglašavajući da RO Marina uskoro predstoji privatizacija, a samim tim i mijenjanje vlasništva.

– Obavijestio sam novog tužioca o svim aktivnostima koje su se na ovom objektu u međuvremenu odvijale, posebno naglašavajući da je moja dužnost kao generalnog direktora bila da se brinem o imovini Marine, koja je u tom vremenu bila društvena, i koja je bila i ostala vrlo značajna, a čija je vrijednost procijenjena na 40 miliona DM, čega sam ja bio svjestan, pa sam se zato i obraćao prethodnim tužiocima – kaže on.

Obraćajući se tužiocu, Perović je napisao: „Kako sada ta imovina treba da promijeni vlasnika, a pošto je nesporno da je bila društveno vlasništvo, želim da vam posebno ukažem da ja nisam potpisnik kojim je ta imovina protivzakonito prenešena na „Prekookeansku plovidbu”, iako postoje odluke prema kojima sam ja trebao da budem potpisnik tog ugovora, što nije ispoštovano”.

Perović ističe da je ohrabren dolaskom u Bar tužioca Radovića, budući da je sa njim po ovom pitanju tri puta obavio razgovor, i stavio mu do znanja da mu se na raspolaganje stavlja po svim njegovim zahtjevima u definisanju svih imovinskih odnosa za vrijednost koju pokriva Marina.

– Ako je poznato da je u neposrednoj blizini Marine skoro prodato zemljište od 5.000 kvadrata po cijeni oko 300 eura po metru kvadratnom, a da se po svim kriterijumima vrednovanje metra kvadratnog u Marini kreće po metru bar za duplo veću cijenu, onda ispada da Opština ne samo što se ne brine o svojim obavezama u vezi sa Marinom, već i o slobodnoj zoni, a vjerovatno i Luci Bar. Od nadležnih se traži jedna prosta stvar – da se na osnovu postojeće dokumentacije i Zakonom o utvrđivanju imovinskih prava pruži jasan odgovor na sva ova pitanja. Može onaj ko je nadležan da odgovori da je ovako sve u redu, i da je takozvana segmentacija Marine dobro zamišljena, iako se zna da je to nepotreban i neodgovarajući potez, posebno i zbog toga što se ove ogromne vrijednosti daju u ruke dokazanim strukturama koje su uspjele da pomognu da se brodovi „Prekookeanske plovidbe” bez traga „utope” – kaže on.

On kaže da je rešenje imovine pitanje koje treba da se riješi prije privatizacije Marine, i da je sam spreman da se uključi oko zakonitog rešenja tog pitanja, jer je svojinsko pravo sveto pravo.

– Ja sam, dakle, blagovremeno informisao tužilaštvo i ponudio svoju pomoć, a sva dokumenta postoje u tužilaštvu jer sam ih ranije dostavio – kaže on.

Perović takođe naglašava da se i Opština ne brine za svoju imovinu, a i bivša gradonačelnica Anka Vojvodić nije za svog mandata uradila ono što su propustili njeni prethodnici, odnosno pobrinula se o imovini opštine, da vidi zašto neko neovlašćeno koristi imovinu koja nije njegova, uostalom da utvrdi koji je dio opštinski.

– Svi dosadašnji gradonačelnici, od vremena nastanka ovog spora, nisu se brinuli o imovini Opštine. Sa stranim partnerom je 1991. godine, nakon procjene koju je izvršila Agencija za prestruktuiranje, napravljen ugovor koji nije realizovan, nažalost, jer su određene barske strukture, na radu u Vladi, bile dugoročno zainteresovane da rasture i „Prekookeansku” i Marinu, i naprave ono što se sada nudi. Još u toku 1999. godine formirana je komisija, odnosno stručni tim za sprovođenje postupka i procjenu državnog kapitala, kako u Marini, tako i u slobodnoj zoni, pa će pomoć u rešavanju ovog pitanja vjerovatno naći kako tužilac, tako i određene službe u SO Bar – kaže on i dodaje:

– Konačno, budućeg kupca treba upoznati detaljno sa stanjem koje je vezano za mogućnost korišćenja posebno gatova, kao i lukobrana, zbog toga što su dosadašnje upravljačke strukture pokazale totalnu nebrigu oko njenog održavanja, kao i njenog aktiviranja za potrebe nautičkog turizma. Poznato je da je u septembru 2004. sudija Privrednog suda u Podgorici donio presudu kojom se poništavaju odluke Skupštine akcionara AD Marina, održane 1. avgusta 2002. godine, o usvajanju statuta i izboru članova Odbora direktora. Navedeni sudski spor presuđen je u korist grupe manjinskih vlasnika akcija koji su tužili AD Marinu. Posebno treba istaći da je nelegalni Odbor direktora upravljao firmom, te da sve njegove odluke nemaju zakonskog utemeljenja – kaže Perović.

Marina građena sredstvima dobijenim nakon zemljotresa

– U izgradnju Marine uloženo je više od 5 miliona dolara, uglavnom od sredstava koje je Bar dobio posle katastrofalnog zemljotresa aprila ’79. godine. Društveni kapital u vrijednosti od 17 miliona dolara stvorili su svi građani Bara, pa pravo na profit imaju isto koliko i zaposleni u „Prekookeanskoj”, srazmjerno njihovom učešću u izgradnji. To nije imovina nijednog političkog subjekta, već svih građana koji pripadaju ovoj opštini, pa i šire. Neka Opština vidi koliko je njeno, koliko je uložila sredstava i po kojem osnovu, i zašto se to još uvijek dešava u Marini – kaže Perović.

Prema njegovim riječima, ono što se danas radi po Baru, odlivanje gradsko građevinske rente, ne ide u opštinske fondove, jer bi bilo uputno za građane Bara da saznaju u kakvom je stanju finansijski fond za uređenje građevinskog zemljišta, s obzirom da se u Baru intenzivno gradi. I ne samo to, već i način plaćanja komunalnih doprinosa i gazdovanja istim.