Dvomilenijumski portret imperatora Domicijana izložen u Kotoru
Mermerni portret rimskog imperatora Domicijana, star gotovo dva milenijuma, izložen je u Crkvi Svetog Pavla u Kotoru. Projektom „Domicijan u Kotoru“, koji potpisuju arheolozi Timka Alihodžić, mr Miloš Petričević i Jugoslav Pendić, aktuelizovan je ovaj značajan eksponat Lapidarijuma u Kotoru, a definisanje specifičnosti kotorskog portreta Domicijana prati digitalizacija ovog kulturnog dobra, te korišćenje generativne neuralne mreže GAN s ciljem dobijanja mogućeg izgleda rimskog imperatora.
Ovim multidisciplinarnim projektom JU “Muzeji” Kotor nastoji da savremenim metodama istraži i široj javnosti predstavi portret rimskog imperatora Domicijana koji je, po ocjeni stručnjaka, izuzetnog kvaliteta. Portet je izložen u zasebnoj prostoriji Crkve Svetog Pavla, na posebno dizajniranom samookretnom postolju, dok zanimljive zidne panele, na kojima su prikazi mogućeg izgleda Domicijanovog lica i njegove biografske crtice, upotpunjuje audiovizuelni sadržaj.
Alihodžić ističe kako Domicijanov portret u Kotoru, budući da nije preklesan i namjerno oštećen, predstavlja izuzetak, u odnosu na preostala dva iz rimske provincije Dalmacije, pronađena u Ninu i na Visu. Zanimljivost portreta je i u tome što su ga zbog tragova crne boje u Kotoru nazivali crncem.
U namjeri da rekonstrukcija odgovara analiziranom portretu, odbačeno je korišćenje drugih dostupnih predstava cara Domicijana, a sve u cilju da rekonstrukcija, kako je naveo mr Miloš Petričević, u najvećoj mjeri odgovara portretu koji se čuva u Lapidarijumu u Kotoru.
“U računarskoj neuralnoj mreži algoritmi su analizirali portret Domicijana i njegovu idealno rekonstruisanu verziju kako bi realistično modelovali mogući izgled lica generišući vještačke primjere. Rukovodili smo se dostupnim istorijskim i arheološkim izvorima koji su nam omogućili da ustanovimo starosnu dob vladara, moguće etničko porijeklo i određene fizičke karakteristike“, obrazložio je Petričević.
Digitalizacija kulturnog dobra, posebno jednog tako vrijednog i poznatog kao što je portret cara Domicijana iz Kotora, rijetko ima jednostranu namjenu i digitalni proizvod uvijek može biti upotrijebljen na više načina, objašnjava Jugoslav Pendić.
“Potencijalne upotrebe za 3D model su brojne. Na najprostijem nivou, u pitanju je vrsta dokumentacije skeniranog objekta – digitalni otisak koji je namijenjen da o stanju dobra u određenom trenutku zadrži informaciju na neograničeni period“, precizirirao je Pendić.
Mr Mirjana Vukasović, menadžerka za programske politike i planiranje, koja je bila moderatorka prezentacije, podsjetila je na aktivnosti OJU “Muzeji” Kotor na promociji vrijednog istorijskog i kulturnog nasljeđa, zaključivši kako će i u narednom periodu intenzivna saradnja biti nastavljena sa obrazovnim ustanovama u zemlji.
