Za godinu dana u Crnoj Gori 461 osoba promijenila ime

,,Birajte za svoju decu lepa i ozbiljna imena. Uvek morate misliti na to da će neka od tih imena nositi buduće ulice, škole i trgovi.’’ – Duško Radović

Crnogorska tradicija sama po sebi tokom prošlog vijeka diktirala je praksu roditeljima da pri odabiru imena za kćerku ili sina ponove ime od svojih predaka. Ipak, trend davanja imena kroz istoriju se mijenjao, pa su se neki i odlučivali da od tradicionalnog odstupe, ali da na neki način ime ostane opet autentično i neobično.

Od Stojana, Gvozdena, Vukomana, Stanice i Zagorke do već današnjih dobro poznatih imena Luke, Sofije, Vuka i Maše, koji su se našli na listi najpopularnijih imena. 

No, s obzirom na to da nam se dodjeljuje po rođenju, ime ne možemo birati. Ali prema Zakonu o ličnom imenu, crnogorskim državljanima omogućeno je da mijenjaju svoje ime i prezime, za šta u Ministarstvu unutrašnjih poslova postoji određena procedura. Podnošenjem zahtjeva, oni koji se odluče za ovaj korak nijesu dužni da objašnjavaju svoje razloge. 

Kako su za portal Dnevno.me kazali iz Ministarstva unutrašnjih poslova, u periodu od 1. januara 2021. do 1. januara 2022. godine, izvršeno je ukupno 461 promjena ličnog imena. Od navedenog broja, 386 punoljetnih osoba izvršilo je promjenu ličnog imena, dok je za 75 maloljetnih osoba izvršena promjena ličnog imena.

Iz MUP-a napominju da u prošloj godini, a u odnosu na prethodne dvije godine, nije došlo do promjena u broju podnešenih zahtjeva, te odobrenih promjena ličnog imena, odnosno nijesu zabilježena odstupanja u broju promjena ličnog imena u odnosu na prethodne dvije godine.

Na pitanje ko se više odlučuje da promijeni ime odgovaraju: ’’Oko 50,7% od navedenog broja promjena ličnog imena odnose se na osobe ženskog pola, dok se oko 49,3% promjena ličnog imena odnosi na osobe muškog pola.

Državljane Crne Gore promjena imena košta 20 eura, procedura traje 30 dana, a razlog nije potrebno navesti. 

Procedura prilikom promjene imena ili prezimena

Iz MUP-a objašanjavaju da se lično ime ili samo prezime ili samo ime može promijeniti nakon promjene porodičnog ili ličnog statusa (usvojenje, utvrđivanje očinstva ili materinstva, sklapanje, razvod ili poništenje braka) ili po zahtjevu crnogorskog državljanina. 

’’U članu 14 Zakona o ličnom imenu propisano je da se lično ime ili samo prezime ili samo ime punoljetnog lica može promijeniti, na njegov zahtjev, a maloljetnog na zahtjev njegovog zakonskog zastupnika.

Zahtjev za promjenu ličnog imena crnogorski državljanin podnosi organizacionoj jedinici Direktorata za upravne poslove, državljanstvo i strance, odnosno Područnim jedinicama/Filijalama ovog Ministarstva, u opštini u kojoj crnogorski državljanin ima prijavljeno prebivalište, odnosno ukoliko nema prijavljeno prebivalište, u opštini u kojoj je upisan u matične registre, uz dokaz o izvršenoj uplati administrativne takse. Nakon podnošenja zahtjeva, o istom ovo Ministarstvo odlučuje rješenjem u roku od 30 dana’’, navodi se u odgovorima MUP-a dostavljenim portalu Dnevno.me.

Posebna pravila za maloljetnike

Shodno Zakonu o ličnom imenu, ako promjenu ličnog imena maloljetne osobe zahtijeva jedan roditelj, uz zahtjev se prilaže saglasnost drugog roditelja, a ako promjenu ličnog imena zahtijeva staralac maloljetne osobe potrebno je odobrenje organa starateljstva. Takođe, ukoliko drugi roditelj ne da saglasnost za promjenu ličnog imena maloljetne osobe, organ starateljstva pruža pomoć roditeljima u postizanju sporazuma, a ako se roditelji ne sprazumiju o promjeni ličnog imena maloljetne osobe ni uz pomoć organa starateljstva, o promjeni ličnog imena odlučuje sud u vanparničnom postupku, na prijedlog jednog ili oba roditelja, navode iz MUP-a. 

Napominju, da ako se mijenja lično ime maloljetne osobe koja je napunila deset godina, potrebna je i njena saglasnost, ukoliko je sposobna da izrazi svoje mišljenje. 

’’Zahtjev za promjenu ličnog imena maloljetne osobe takođe se podnosi organizacionoj jedinici Ministarstva unutrašnjih poslova, odnosno Područnoj jedinici/Filijali za upravne poslove, državljanstvo i strance, u opštini u kojoj maloljetna osoba ima prijavljeno prebivalište, odnosno ukoliko nema prijavljeno prebivalište, u opštini u kojoj je upisano u matične registre, uz dokaz o izvršenoj uplati administrativne takse u iznosu od 20 eura, na prethodno opisan način’’, objašnjavaju iz MUP-a za naš portal. 

Kada su posrijedi ograničenja, iz Ministarstva unutrašnjih poslova ističu da se promjena ličnog imena ili samo prezimena ili samo imena neće dozvoliti osobi koja je pravosnažno osuđena za krivično djelo koje terete po službenoj dužnosti, do izvršenja kazne ili dok traju pravne posljedice osude, a shodno navedenom zakonu. 

’’Ministarstvo je dužno da u postupku odlučivanja po zahtjevu za promjenu ličnog imena, po službenoj dužnosti pribavi podatke iz kaznene evidencije i podatke o sudskom postupku, u slučaju da osoba protiv koje teče sudski postupak za krivično djelo koje terete po službenoj dužnosti podnese zahtjev za promjenu ličnog imena’’, objašnjavaju iz resornog ministarstva.

Takođe, iz MUP-a napominju da je Zakonom o ličnom imenu propisano da se pravo na slobodan izbor imena ne smije ograničiti, osim ako je potrebno radi zaštite javne bezbjednosti ili prava i sloboda drugih osoba, te da je podnosioc zahtjeva slobodan u izboru ličnog imena.

Ime i prezime se može mijenjati više puta

’’Zakonom o ličnom imenu propisano je da se jednom određeno lično ime može promijeniti, odnosno da se lično ime ili samo prezime ili samo ime može promijeniti nakon promjene porodičnog ili ličnog statusa ili po zahtjevu crnogorskog državljanina, te u tom smislu zakonom nije ograničen broj eventualnih promjena ličnog imena, odnosno nije propisano koliko puta crnogorski državljanin može izvršiti promjenu ličnog imena’’, kazali su iz Ministarstva unutrašnjih poslova za Dnevno.me. 

U periodu od 1. januara 2021. do 1. januara 2022, a shodno i broju crnogorskih državljana sa prijavljenim prebivalištem, najveći broj zahtjeva za promjenu ličnog imena podnešen u Podgorici, zatim opštinama Tuzi, Ulcinj i Nikšić.

’’Najmanji broj zahtjeva podnešen je u opštinama: Pljevlja i Žabljak, dok u opštinama: Mojkovac, Plužine i Šavnik, u naznačenom periodu nijesu podnošeni zahtjevi za promjenu ličnog imena’’, zaključuju iz Ministarstva unutrašnjih poslova za portal Dnevno.me