Zavičajni muzej – Čuvar kulturnog nasljeđa Bara od praistorije do danas

Kapije dvorskog kompleksa na obali mora u Baru otvara u drugoj epizodi podkasta „Budućnost prošlosti“ Draginja Radonjić, viša kustoškinja Zavičajnog muzeja Bar, koji je smješten u Dvorcu kralja Nikole I i osnovan 1959. godine.

Poslu kustosa, svojevrsnih čuvara kulturnog nasljeđa, često se ne daje dovoljno značaja. Posjetioci postavki vide krajnji proizvod, ali svakoj tematskoj izložbi ili stalnoj postavci prethodi dugotrajan i konstantan rad.

„Posjetilac vidi našu stalnu muzejsku postavku ili naš muzej koji je imao sreće da bude smješten u nekadašnjem Dvorcu kralja NIkole i to je to. To je prekrasno, ali postoji cijeli jedan proces iza scene, a taj posao rade kustosi. Posao kustosa je jako kompelksan, odgovoran. Na latinskom „kustos“ zapravo znači čuvar ili nadzornik. Jednom riječju, kustos čuva kulturno nasljeđe i muzejski materijal koji se u, konkretno, našem Muzeju nalazi. Postoji i niz drugih obaveza koje ima kustos – prikupljanje, istraživanje, obrada muzejskog materijala, zaštitu materijala i ono što je za publiku najvažnije – prezentacija kroz stalne postavke, tematske izložbe… Kustos organizuje izložbe, a takođe učestvuje i u odabiru reprezentativnih, najznačajnijih predmeta koji će biti uvršteni u stalnu postavku“, objašnjava gošća podkasta i pocrtava da je takođe važna obaveza kustosa vođenje računa o dokumentaciji.

„Muzejski materijal popisujemo, vodimo računa o tome gdje se nalazi i kakvo je njegovo stanje… Svaki muzejski predmet ima svoj dosje, ličnu kartu svakog muzejskog predmeta. To je vrlo zahtjevan i odgovoran posao“, navodi Radonjić, koja u Zavičajnom muzeju Bar vodi istorijsko odjeljenje.

„U njemu postoji nekoliko različitih zbirki i kolekcija. Muzejski predmeti se moraju stalno izučavati, da bi se i javnost zainteresovala“, navela je Radonjić.

Posao kustosa dinamičan je, osamljen, ali i krajnje kreativan.

„Kada se ‘zavučem’ u kancelariju, sama sam sa sobom, daleko od dešavanja, taj posao može biti miran, možda je takva percepcija građana, ali posao kustosa je jako dinamičan“, ističe Radonjić i dodaje da su za ovaj posao potrebni i ljubav i organizovanost, ali da osim sa ostalim kolegama, kustosi moraju održavati blisku vezu sa arheolozima, etnolozima, konzervatorima, istoričarima…

Zavičajni muzej baštini kulturno nasljeđe Bara i barske opštine, od praistorije pa do današnjih dana.

„Najstariji predmeti su iz praistoriskog perioda, od prvih ljudskih naseobina… Uglavnom su u pitanju oruđa i to su najstariji predmeti“, kazala je Radonjić, dodavši da se najmlađi predmeti odnose na periode socijalizma, komunizma i Drugog Svjetskog rata, ali i da u sklopu Istorijskog odjeljenja nalaze i fotografije i razglednice, među kojima ima i onih iz sedamdesetih godina.

Kompletan razgovor sa Draginjom Radonjić, višom kustoškinjom Zavičajnog muzeja Bar dostupan je na sljedećem linku:

Draginja Radonjić završila je studije istorije i geografije na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, a u Zavičajnom muzeju je zaposlena od 2000. godine. Draginja Radonjić rukovodi istorijskim odjeljenjem, učestvuje u izradi programa za sakupljanje muzejskog materijala, vrši istraživanja istorijskog i kulturnog nasleđa barske opštine, a neka od njenih mnogobrojnih zaduženja odnose se na stručnu obradu, valorizaciju i prezentaciju muzejskog materijala, kao i popularizaciju muzejske djelatnosti. Medijator je za većinu programa u organizaciji Zavičajnog muzeja, a učestvovala je u izradi publikacija „Jatagani u Crnoj Gori“ i „Antifašistička mapa Bara“. Kao autorka i koautorka potpisuje više od 15 izložbi i projekata. Učesnica je projekta „Muzej žena“, a 2019. godine u saradnji sa NVO NOVA Centar za feminističku kulturu organizovala je radionicu „Žene – Žudnje – Prelasci / Putujući muzej žena Crne Gore“, upravo u Zavičajnom muzeju Bar.

Arheolog Dejan Drašković, stručni saradnik i jedan od voditelja podcasta „Budućnost prošlosti„ radi kao kustos u JU Kulturni centar Bar. Autor je četiri objavljena stručna rada i učesnik nekoliko desetina arheoloških istraživanja u Crnoj Gori i zemljama regiona.

NVO „Melos`` potpisuje podcast „Budućnost prošlosti„ koji je podržan kroz projekat „Podcasti sa arheolozima o valorizaciji i promociji kulturnih dobara„, a finansiran je od strane TO Bar na osnovu javnog poziva za učešće u postupku raspodjele sredstava za realizaciju projekta valorizacije kulturne baštine, koji se odnosi na arheološka istraživanja, konzervatorske i restauratorske radove, rekonstrukciju i promociju kulturnih dobara na teritoriji Opštine Bar.

Sadržaj podcasta „Budućnost prošlosti„ predstavlja isključivu odgovornost NVO „Melos„, dok utisci, stavovi i preporuke izrečeni u podcastu oslikavaju stavove voditelja i gostiju podcasta, a ne stavove TO Bar.