Savjeti ljekara Poliklinike Standard: Kako otkriti i kontrolisati šećernu bolest?

Diabetes Mellitus (šećerna bolest) je oboljenje koje nastaje usljed nedovoljnog lučenja insulina. Insulin je hormon koji se stvara u pankreasu i odgovoran je za pravilan  metabolizam ugljenih hidrata tj. šećera.

Bez insulina, uneti šećer u organizam putem hrane se ne može prenijeti iz krvotoka do ćelija, što se ispoljava kao porast šećera u krvi.

U Crnoj Gori od dijabetesa boluje skoro 60.000 osoba. Povodom Svjetskog dana borbe protiv šećerne bolesti, 14. novembra, iz Poliklinike Standard pojašnjavaju koji su simptomi dijabetesa, koje analize treba uraditi kako bi se ispitala sklonost ka ovoj bolesti, ali i na koji način treba pratiti i kontrolisati to oboljenje.

Simptomi dijabetesa

Dijabetes (šećerna bolest) se manifestuje sljedećim simptomima:

•         Izražena žeđ

•         Učestalo mokrenje

•         Gubitak tjelesne mase uprkos često povećanom apetitu i pojačanom unosu hrane

•         Brzo zamaranje

•         Mučnina

Neki od simptoma koji se rjeđe javljaju su i:

•         Pojačana potreba za slatkišima

•         Svrab na polnim organima

•         Promjene na koži (čirevi, svrab na koži, perutanje).

Ako imate neki od ovih simptoma, potrebno je da obavite osnovne laboratorijske analize krvi i analizu urina.

Ispitaj sklonost ka šećernoj bolesti

Postoji poseban  test pomoću kojeg se ispituje sklonost ka šećernoj bolesti. U pitanju je Test opterećenja glukozom (šećerom). Medicinska skraćenica za ovaj test je OGTT (oral glucose – tolerans test).

Ovaj test se izvodi primarno ako postoje gore navedeni simptomi i kod pacijenata kod kojih je analizom krvi utvrđen nivo jutarnje glukoze (glukoze našte nakon 10 sati gladovanja) između 5,9 do 6,9 mmol/l i više.

Kako se izvodi test opterećenja glukozom

Potrebno je doći u laboratoriju do 08:00 časova. Prvim uzorkovanjem se određuje nivo glukoze našte (nakon 10 sati gladovanja).

Pacijent potom popije 75 g rastvorene glukoze u čaši vode (oko 300 ml).

Test traje 2 ili 3 sata (zavisi od zahtjeva ljekara). Mjeri se koncentracija glukoze/insulina u krvi u određenim vremenskim razmacima, nakon ispijanja rastvorene glukoze.

Praćenje dijabetesa

Za praćenje dijabetesa preporučuju se sljedeće analize:

•         Glukoza

•         Hba1c

•         Urea

•         Kreatinin

•         Lipidni status (Holesterol,Trigliceridi,HDL,LDL,Index asteoroskleroze,Faktor rizika)

•         Fizičko-hemijski pregled urina sa sedimentom

Referentna vrednost jutarnje glukoze(šećera)u krvi na prazan stomak je od 4,1 do 5,9 mmol/L.

Pored glukoze, kojom se prati nivo šećera u krvi, jako je važno pratiti i parametar HbA1c (glikozilirani hemoglobin) jer:

•         Vrednost HbA1c predstavlja prosječnu vrijednost glukoze u zadnja 3 mjeseca

•         HbA1c služi za praćenje  plana liječenja dijabetesa  (uključujući ljekove, vježbe ili promjene režima ishrane).

Kod šećerne bolesti je značajno i određivanje lipidnog statusa jer rano otkrivanje i liječenje abnormalnosti lipida može umanjiti rizik od kardiovaskularnih i cerebrovaskularnih poremećaja kod pacijenata sa dijabetesom.

Urea, kreatinin i pregled urina su takođe važne analize jer prepoznavanje bolesti bubrega u ranoj fazi može pomoći u sprečavanju ozbiljnih komplikacija, što je u slučaju hronične bolesti kao što je dijabetes vrlo značajno za držanje samog toka i progresije bolesti pod kontrolom.

Genetska sklonost ka dijabetesu

Ukoliko u užoj porodici imate osobu sa dijagnozom dijabetesa dobro bi bilo odraditi analize koje vam daju informaciju da li se i kod vas tokom života može javiti dijabetes. To su ICA antitijela, IA2 antitijela i GAD antitijela.

Ne mora razviti šećerna bolest kod svih osoba kod kojih je dokazano prisustvo ovih antitela u krvi, mada su šanse za to mnogo veće ako je prisutno više od jednog antitijela.

promo