Dvije monografije o barskom fudbalu povodom 100 godina postojanja Mornara

Fudbalski klub “Mornar“ ove godine slavi 100 godina postojanja, u spomen na 20. decembar 1923, kada je unijom timova “Prvi barski fudbalski klub Četnik” i “Crnogorski Jadran” formiran “Jugoslovenski sportski klub Crnojević”.

Još od 1973, kada je slavljena 50-ogodišnjica postojanja, ovaj datum se obilježavao na različite načine. Najčešće su igrane revijalne utakmice veterana “Mornara” i zvanično najstarijeg crnogorskog kluba „Lovćen” (ili prvih timova), a posebno svečano bilo je 1983. kada je za rođendan “Mornar” odlikovan Ordenom zasluga za narod SFRJ.

Veliki stogodišnji jubilej “Mornara” povod je za izdavanje dvije monografije.

Izdavač prve, “Sto Mornarovih godina” (radni naslov) je Opština Bar, i napisao ju je Željko Milović u partnerstvu sa sportskim novinarom Draganom Stojanovićem, i uz pomoć tima saradnika. Druga knjiga je djelo Lazara Macanovića, profesora fizičkog vaspitanja u barskoj Gimnaziji, koautora knjige “Fudbal u Baru, 75 godina”.

Knjige su po svojoj strukturi potpuno različite, ali na neki način i kompatibilne.

Prva knjiga zasnovana je na esejima, uz podatke dobijene iz Arhiva u Splitu, Beogradu, Subotici i Cetinju, i nakon pomnog iščitavanja prijeratne i posleratne periodike naše i država bivše Jugoslavije. Ne donosi rezultate utakmica po kolima, sastave timova, strijelce, niti tabele, već se svaki od događaja tretira esejistički, kao poseban fenomen, uz izuzetno veliki broj zanimljosti i trivia. Djelo će umnogome pomjeriti poimanje fudbala u Baru, naročito onoga iz vremena prije Drugog svjetskog rata.

Druga knjiga će sadržati sve ono važno što prva neće – statističke podatke za svaku od godina, prije svega. Uz to, u njoj neće biti riječi samo o “Mornaru” već o svim barskim fudbalskim klubovima i njihovim takmičenjima. Macanović u njoj opisuje prvenstva i kupove od Splitskog nogometnog podsaveza do današnje Crnogorske fudbalske lige i prati, pored “Mornara”, i rad “Sloge”, “Izbora”, “Luke Bar”, “Rumije”, “Crmnice”, “OFK Bara”, ŽFK “Pristan”, “Hajduka”… U knjizi će biti riječi i o malom fudbalu, školskom fudbalu, organizovanim školama fudbala…

Zanimljivo je da su oba urednika, Milović i Macanović, sarađivali prilikom nastanka knjiga – razmjenjivali fotografije i podatke i pomagali jedan drugom, čime su na najbolji način demantovali da između njih postoje bilo kakve nesuglasice, tako česte kad su sujete autora u Crnoj Gori u pitanju.

“Uvijek sam bio stava – što više različitih knjiga o Baru, to bolje za grad, kamo sreće da mnogo više publicista i istoričara obraća pažnju na lokalnu istoriju“, kratak je bio Milović, dodajući da Macanovićeva knjiga pokriva mnogo širi dijapazon interesovanja, uz konkretne podatke:

“Time je njegov posao kompleksniji i zahtijeva puno preciznosti, uz to – normalno je da pomažemo jedni drugima, besmisleno je podatke čuvati samo za sebe, na istom smo zadatku“.

Macanović dijeli njegovo mišljenje:

“Znali smo da se konsultujemo oko nekih utakmica ili događaja koji su opisani u lokalnim a ne državnim novinama, oko fotografija koje se teško nalaze, ali i oko nekih stvari koje su u novinama i drugim knjigama pogrešno napisane, pa te podatke treba ispravljati za buduće generacije“.

Djelo “Sto Mornarovih godina” biće, po najavama, objavljeno do kraja decembra, a Macanovićeva “100 godina fudbala u Baru” u prvoj polovini 2024. godine.